Het onderliggende verdriet over de blijvende beperkingen van ons kind en onze eigen persoonlijke beperkingen werden blootgelegd. Duidelijk werd dat persoonlijke en relationele problemen mede een grote invloed hebben op de ontwikkeling van ons kind. We hebben leren onderkennen en aanvaarden dat ons kind zowel een ‘wie’ (persoonlijkheid) als een ‘wat’ (complex van beperkingen in het dagelijks leven) met zich meebrengt. De begrippen ‘wie’ en ‘wat’ gaven ons het inzicht dat op beide fenomenen tegelijk de aandacht mag worden gericht. Door je daar bewust van te zijn worden veel situaties van verhoogde spanning milder.
Zonder oordeel naar emoties kijken
In veel sessies werden emoties als boosheid, verdriet, onmacht, en teleurstelling naar boven gehaald, benoemd, en erkend. Thuis komt het daar niet van. Het lukt mij ook niet zonder een derde (rouw- en verliesbegeleider) erbij. Dan blijven emoties onder het oppervlak aanwezig en gaan ze stollen. Door zonder oordeel naar de emoties te kijken en erbij stil te staan is er ruimte en lucht ontstaan. Hij was oprecht geïnteresseerd in ons verhaal en luisterde zonder oordeel. Daardoor konden wij ook schaamtevolle gebeurtenissen benoemen en er samen op reflecteren.
Onmacht en almacht
De rouw- en verliesbegeleider was moedig en durfde moeilijke en rake vragen te stellen. Daarmee kwamen we tot de kern van de persoonlijke en relationele problemen. Hij benoemde wat hij bij ons in ons systeem zag gebeuren. Gaf er woorden aan als onmacht en almacht. Hij liet ons ervaren waar we dan uit verbinding raken. Hij gaf ons tools om in verbinding te blijven met onszelf, elkaar en ons kind. Hij daagde ons uit om stappen te zetten in de richting die we van nature niet altijd durven zetten, maar wel opbouwend zijn voor ons gezin.
Moeilijke emoties
Zo leerde hij ons bijvoorbeeld bij moeilijke emoties als boosheid te blijven. Ons kind kan flink exploderen en ons lijfelijk aanvallen. We hoeven zijn boosheid niet te diskwalificeren, maar kunnen dan in verbinding blijven door bijvoorbeeld actief een stap naar voren te maken in plaats van te ‘bevriezen’. Als de rust is teruggekeerd kunnen we met ons kind bespreken dat hij ons pijn heeft gedaan.
Zelfzorg
We leerden hoe we vervolgens onze grens kunnen aangeven. Hierbij heeft de rouw- en verliesbegeleider ons ook een keer begeleid met ons kind erbij, wat heel ontroerend was. Een enorme brok schuld en schaamte werd daar even weggewerkt in een paar minuten tijd. Hij leerde ons vervolgens te spelen met de emoties ruim voor ze in alle hevigheid onhandelbaar worden. We werden aangemoedigd in onze zoektocht meer te doen van wat helpt. En iets anders te proberen als iets niet werkt. Hij reikte ons manieren aan om zelfzorg vorm te geven. Hij reikte ons manieren aan om zonder hem samen verder te gaan in verbinding. Hij leerde ons het goud in onszelf te vinden. Onze dank is groot!